[Guide]Ryze 4.7 (bao gồm top và mid)

Patch gần đây đánh dấu sự trở lại và lợi hại gấp hai của Ryze, với những thay đổi gián tiếp như giảm thời gian hồi của Dịch Chuyển, hay buff cho Nước Mắt Nữ Thần. Mặc dù hiện giờ Ryze đang đươc liệt vào dạng “không bị cấm thì được chọn” ở đường trên, guide này sẽ đưa ra 1 cái nhìn toàn diên hơn, không phải chỉ vì win rate 55% ở Diamond I & Challenger.

1. aLT-Tab mini guide

• Ryze là vị tướng thích hợp nhất cho những ai chưa từng solo lane, vì bạn chỉ cần 2 mẹo: biết bật smartcast và biết ấn R trong lúc cục đạn Q đang bay.
• Ryze được pick để khắc chế các xạ thủ vì sự kết hợp hoàn hảo giữa vị tướng này và Tim Băng - món đồ duy nhất có hào quang làm chậm tốc độ đánh.
• Do đó, chọn các pháp sư có sát thương cao như LeBlanc sẽ khắc chế được Ryze vì hắn sẽ buộc phải lên Áo Choàng Ám Ảnh.
• Ryze đi lane khá tốt đối với các đấu sĩ không có level 2 thực sự khỏe. Lấy ngọc AD/MP, Q + auto để khiến đối phương phải chùn bước.
• Tuy nhiê, các pháp sư có skill tầm xa như LeBlanc hay Lulu sẽ gây cho bạn rất nhiều khổ sở. Chúng là lí do Ryze hiếm khi xuất hiện ở đường giữa.
• Đồ đạc cho Ryze khá đơn giản. Nước Mắt Nữ Thần + Trượng Trường Sinh + Giày Pháp Sư + Tim Băng hoạt động được trong đa số trường hợp.

2. Top hay mid?

Riêng guide này sẽ được viết cho cả 2 vị trí đường trên và đường giữa, vì cá nhân người viết thấy item build của 2 phía cũng chẳng khác nhau.

Xét trên meta hiện tại thì đi đường trên có 2 cái lợi: tận dụng được phép Dịch Chuyển vừa được buff, và có thể tham gia push 4 người. Tuy nhiên có 1 lí do cố hữu: đó là đường giữa không có bụi cỏ nằm ngay trên lane. Ở đường trên, các vị tướng tay ngắn có thể sử dụng bụi cỏ làm chỗ nấp, tránh bị harass, và khi cần có thể lao ra đánh bất ngờ. Đó là lí do chúng ta không hay thấy tướng tay dài như LeBlanc trên top (FNC sOAZ đã thử nhưng kết quả thì chả ra gì).

Ryze dù là pháp sư, nhưng tầm sử dụng skill chỉ khoảng 600 và do đó đi top thì an tâm hơn. Tuy nhiên mid Ryze hoàn toàn có thể đánh được, và bạn vẫn nên nhường top nếu đồng đội là Renekton hay Rumble chẳng hạn.

3. Khi nào thì pick Ryze

Bỏ qua chuyện Ryze đang imba thì lí do chính để chọn vị tướng này là ở khả năng counter trọn vẹn hầu hết các xạ thủ. Như ví dụ ở trận đấu giữa LMQ vs T8, Cait địch gần như không gây được sức ép sau khi Ryze có Tim Băng. Tim Băng là một món đồ khá kén người dùng, tuy nhiên khả năng counter xạ thủ của nó thì không phải bàn cãi (100 armor, -15% AS của kẻ địch ở gần). Ryze không chỉ rất hợp với món đồ này, mà còn có hút máu phép, giúp cho hắn ta đủ sức solo với carry đối phương (không chỉ là xạ thủ như Cait, mà còn là hyper bruiser như Aatrox). Ở đầu mùa 2, khi mà Tryndamere và các hyper carry khác là top pick, thì các champion có khả năng counter AD như Rammus và Ryze cũng thành top ban.

Một lí do khác là để bù đắp cho việc team bạn chọn 1 xạ thủ có sức mạnh giảm dần về cuối trận như Graves hay Jinx. Ryze là một carry đáng gờm ở late game, nhờ vào việc lên đồ năng lượng cũng cộng dmg, kèm chiêu cuối cung cấp một lượng hút máu phép. Điều đó đồng nghĩa với việc Ryze sẽ có công thủ toàn diện nếu đủ đồ.

Lí do cuối cùng là khi đối phương chọn 1 người đi rừng phải farm Đuốc Rực Cháy như Master Yi. Do khả năng gank của team địch bị hạn chế đáng kể, bạn sẽ tự tin hơn khi sử dụng một vị tướng không có skill chạy trốn, cũng không có khả năng chiến đấu ở early game.

4. Thông số

Máu	414 (+86)	Sát thương vật lí	52 (+3)
Hồi máu	4.35 (+0.55)	Tốc độ đánh	0.625 (+2.112%)
Năng lượng	250 (+55)	Giáp	15 (+3.9)
Hồi năng lượng	7 (+0.6)	Kháng phép	30
Tầm đánh	550	Tốc độ di chuyển	340

Nhận xét: Máu và giáp khởi điểm khá thấp, khiến cho giai đoạn đầu trận của Ryze không được dễ thở lắm. Tốc độ đánh cơ bản cũng quá chậm để có thể nghĩ đến việc lên đồ AD. Bù lại mức tăng mana theo cấp và tốc độ di chuyển khá cao, giúp Ryze làm tốt vai trò mana-tank ở late game.

5. Bộ kĩ năng

 Bậc Thầy Cổ Thuật (Nội Tại)
Khi Ryze sử dụng phép, tất cả phép khác sẽ được giảm thời gian hồi đi 1 giây.

Nội tại này nghe thì đơn giản, nhưng với một vị tướng có thời gian hồi chiêu thấp như Ryze thì nó vô cùng kinh khủng. Lợi dụng được Bậc Thầy Cổ Thuật đòi hỏi bạn biết cách combo, điều này sẽ được trình bày ở phần sau.

Quá Tải (Q)
Ryze phóng một dòng năng lượng thuần khiết vào người kẻ địch, gây thêm sát thương dựa trên mức lượng năng lượng tối đa của Ryze. Ngoài ra kĩ năng này còn giảm thời gian hồi chiêu cho Ryze.

• Nội tại: Nhận 2/4/6/8/10% giảm thời gian hồi chiêu.
• Sát thương phép: 60/85/110/135/160 (+40% sức mạnh phép thuật) (+6.5% mức Năng lượng tối đa)
• Thời gian hồi: 3.5
• Tiêu hao: 60 Năng lượng
• Khoảng cách: 625

Quá Tải là kĩ năng chính của Ryze, không chỉ có sát thương cao ở cuối trận, thời gian hồi thấp, mà còn đi kèm CDR. Với 40% CDR (thực ra chỉ cần 30% vì nội tại của Quá Tải đã có 10%), Quá Tải sẽ có thời gian hồi là 2.1s. Như vậy nếu dùng 2 trong số 3 kĩ năng còn lại, Quá Tải sẽ được reset cooldown ngay lập tức, đó chính là trọng tâm của việc thực hiện combo.

Ngục Cổ Ngữ (W)
Ryze bẫy mục tiêu vào chiếc lồng bùa chú, ngăn không cho nạn nhân di chuyển và gây sát thương. Đồng thời tăng sát thương dựa theo mức Năng lượng tối đa của Ryze.

• Thời gian trói: 0.75/1/1.25/1.5/1.75 giây
• Sát thương phép: 60/95/130/165/200 (+60% sức mạnh phép thuật) (+ 4.5% Năng lượng tối đa)
• Thời gian hồi: 14
• Tiêu hao: 60/70/80/90/100 Năng lượng
• Khoảng cách: 600

Ngục Cổ Ngữ trói mục tiêu ngay lập tức, giúp Ryze có khả năng truy đuổi tốt với Tốc Biến + W. Ngoài ra với việc kĩ năng này gây sát thương tức thì, bạn có thể dùng Ngục Cổ Ngữ để farm trong trụ.

Dòng Chảy Ma Pháp (E)
Ryze phóng ra một quả cầu mang năng lượng ma thuật thuần khiết gây sát thương và có khả năng nảy từ mục tiêu đầu tiên sang các mục tiêu khác lên đến 6 lần. Kĩ năng sẽ được gia tăng sát thương dựa trên số Năng lượng tối đa của Ryze. Kẻ địch trúng chiêu bị giảm Kháng Phép.

• Mỗi lần nảy gây 50/70/90/110/130 (+35% sức mạnh phép thuật) (+1% số năng lượng tối đa) sát thương phép
• Mức giảm Kháng Phép: 12/15/18/21/24 trên mỗi lần nảy. KHÔNG stack với chính nó.
• Thời gian tác dụng: 5
• Thời gian hồi: 14
• Tiêu hao: 60/70/80/90/100 Năng lượng
• Khoảng cách: 600

Cả 3 kĩ năng thường của Ryze đều có thêm tỉ lệ quy đổi sát thương theo mức năng lượng tối đa. Điều đó không chỉ làm gia tăng sát thương của bạn ở cuối trận, mà còn giúp Ryze trâu bò hơn, do các món đồ mana thường đi kèm chỉ số tank.

Khi không có nhiều hơn một đơn vị địch ở gần, Dòng Chảy Ma Pháp sẽ nảy lên người Ryze, nhưng không gây tác hại. E cũng nảy được vào trong bụi, điều này giúp hạn chế việc đối phương trốn thoát.

Sức Mạnh Tối Hậu 
Ryze niệm chú sử dụng cấm thuật, giúp Ryze có khả năng hút máu phép và các kĩ năng của hắn đều gây sát thương trên diện rộng.

• Hút máu Phép: 15/20/25%
• Tốc độ di chuyển: 80
• Bán kính gây sát thương diện rộng: 200
• Mức sát thương diện rộng: 50%
• Thời gian tác dụng: 5/6/7 giây.
• Tiêu hao: Không tốn năng lượng

Kĩ năng này khiến cho Ryze giống như xe tăng, nó giúp bạn không cần lên quá nhiều đồ thủ mà vẫn cơ động và trâu bò trong combat. Sức Mạnh Tối Hậu còn khắc phục nhược điểm không có sát thương diện rộng của bạn (do nguồn dmg chính của Ryze là Q). Nhờ có kĩ năng này, Ryze có khả năng dọn dẹp lính, giúp bạn farm nhanh và giữ được máu trụ. Tác dụng giết lính của Sức Mạnh Tối Hậu cũng giúp Dòng Chảy Ma Pháp dễ nảy vào tướng địch hơn.

6. Phép bổ trợ

 Việc Riot giảm thời gian hồi của Dịch Chuyển đi 100s (nếu bạn Tele lên trụ) khiến cho phép bổ trợ này có nhiều ứng dung hơn hẳn. Ryze vốn là 1 vị tướng thiên về farm, đã thế lại hay đi đường trên - một nơi quá xa chiến trường Rồng - nên Dịch Chuyển là sự lựa chọn cần thiết. Việc thời gian hồi chỉ còn 200s, thấp hơn toàn bộ các phép bổ trợ khác, cũng giúp Ryze không cần nâng vào mục bổ trợ Quân Sư (-10% spell CDR).

 Tốc Biến vẫn là phép bổ trợ đa năng nhất. Ryze cần nó để chạy trốn, và đôi khi là để truy đuổi. 90% trường hợp là bạn sẽ dùng Tốc Biến + Dịch Chuyển.

 Nếu bạn đi với 1 đối thủ có khả năng burst khỏe ở level 3/6 như Fizz hay Zed thì đây là một lựa chọn hợp lí. Giờ với khả năng giảm 50% sát thương của địch, Kiệt Sức mạnh hơn cả Lá Chắn lẫn Hồi Máu. Khuyết điểm duy nhất của Kiệt Sức là bạn phải vào gần địch để sử dụng, nhưng tầm xa của phép bổ trợ này đã được tăng từ 550 lên 650, và chúng ta đang nói về laning phase.

Các lựa chọn khác hầu hết đều là quá tình huống hoặc không khả thi. Ví dụ Tăng Tốc là một sự lãng phí, khi mà chiêu cuối của Ryze đã cộng 80 MS rồi.

7. Bảng + ngọc bổ trợ

Lí do 2 mục này được đặt chung không chỉ do bạn cần có bảng bổ trợ và ngọc bổ trợ đồng bộ để đối đầu với từng loại matchup, mà còn để đạt tổng CDR là 10%. Do bạn có 10% CDR sau khi max Quá Tải, bạn chỉ cần nốt 20% nữa là đủ.

Do đó, nếu bạn chưa đat level 23 (quá thiếu mastery points / runes), thì nên lấy 4 điểm vào Ma Thuật để lấy 5% CDR. Sau đó lên Giày Khai Sáng để lấy 15%, mức Giảm thời gian hồi chiêu của bạn sẽ đạt tối đa nếu lên nốt đồ đạc để bù 10% còn lại theo cách thông thường.

Một lưu ý khác là Ryze bắt buộc phải đeo ngọc Tím Tốc độ chạy. Nó không chỉ phối hợp tốt với lượng MS cộng thẳng từ Sức Mạnh Tối Hậu, mà còn giúp bạn bù đắp việc các kĩ năng có tầm thấp. Có thêm MS tức là né skill địch tốt hơn, khó chết hơn, tự tin hơn. Mình đã xem vài gosu thử dùng ngọc Hút máu phép ở LCS, và kết quả thì khá là tệ.

Dưới đây là bảng + ngọc bổ trợ dùng khi đối đầu với pháp sư đường giữa:

• Đỏ: 9x Xuyên kháng phép
• Vàng: 4x Giáp + 5x Máu
• Xanh: 9x Kháng phép
• Tím: 3x Tốc độ di chuyển

Mình chỉ nâng 19 điểm vào Đa Dụng để lấy 10% CDR. Ryze thường ở lane để farm, và roam bằng Dịch Chuyển, do đó Lãng Khách là sự lựa chọn không cần thiết. Nuốt Chửng đã được buff ở 4.5 và giờ nó rất khỏe với các carry. Ryze không cần AP ở đầu trận nên mình nâng vào Bất Khuất để tăng khả năng trụ lane.

• Đỏ: 9x Sát thương vật lí
• Vàng: 9x Giáp
• Xanh: 4x Giảm thời gian hồi chiêu theo cấp + 5x Năng lượng
• Tím: 3x Tốc độ di chuyển.

Khi đối đầu với 1 đấu sĩ như Renekton, bạn sẽ cần khá nhiều giáp. Ryze vốn được pick để counter ADC, và việc có Giáp Cường Hóa sẽ càng khiến cho bạn an tâm hơn. Bảng bổ trợ này được làm để đối đầu với tướng cận chiến, bạn sẽ có 1 lượng kha khá sát thương để rỉa máu từ level 1. Mình chọn ngọc Đỏ AD thay vì Xuyên Đôi, vì 3 phút đầu lính chưa có giáp, đeo ngọc AD sẽ giúp bạn farm nhanh gọn.

Do không nâng 19 điểm vào cột Đa Dụng nữa nên bạn cần 5% CDR ở ngọc. Thường thì mọi người đeo 6 viên Xanh cộng thẳng, nhưng mình chọn 4 viên theo cấp. Lí do là vì 4 viên này sẽ cho bạn 5% CDR ở cấp độ 13 - một thời điểm đẹp vì khi đó trận đấu vừa vào giai đoạn late game. Ryze ngốn khá nhiều mana nên có CDR ở đầu trận cũng chẳng để làm gì, và đeo rune như trên giúp bạn tiết kiệm được 2 slots. Ryze là vị tướng duy nhất dùng được ngọc Xanh Năng Lượng vì nó cộng cả sát thương lẫn tài nguyên để dùng kĩ năng.

8. Cách nâng kĩ năng

Kĩ năng	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18
Quá Tải (Q)
Ngục Cổ Ngữ (W)
Dòng Chảy Ma Pháp (E)
Sức Mạnh Tối Hậu (R)

• Nếu địch có khả năng áp sát và làm bạn mất nhiều máu ở cấp 1, hoặc bạn đi invade thì học W ở level 1.
• Sức Mạnh Tối Hậu là thứ làm cho Ryze vừa tank vừa dmg to, do đó đương nhiên phải max.
• Quá Tải được max ở level 9 vì nó vừa có sát thương lớn vừa có thời gian hồi ngắn.
• Nên ưu tiên Ngục Cổ Ngữ hơn vì bạn càng giữ được con mồi lâu hơn thì càng gây được nhiều sát thương, và mức trừ kháng phép của Dòng Chảy Ma Pháp cũng không tăng nhiều theo cấp độ.

9. Trang bị

a) Starting items

 Khởi đầu với Phụ Kiện Mắt Cổ Vật để né gank là điều hiển nhiên.

 Đa phần bạn sẽ bắt đầu trận với Lam Ngọc + 3 bình máu (+40 vàng từ Phú Quý). Lối mua đồ này sẽ giúp bạn hoàn thành Nước Mắt Nữ Thần trong thời gian ngắn nhất. Với mức cộng tiền mặc định lên tới 19 vàng/10s như hiện tại, chỉ cần đến mốc 4:08 là bạn đã đủ 300 vàng để hoàn thành Tear. Nếu bạn không farm trượt quá nhiều lính thì sẽ có thêm 400 vàng nữa để mua giày, bình máu và Mắt Xanh.

 Khởi đầu trận với giày có vẻ khá lạ mắt ở thời điểm này, nhưng đó là điều cần thiết nếu bạn đi với pháp sư dạng Brand hay Lux. Các vị tướng kiểu này đều phụ thuộc vào việc nhắm trúng skillshot, nếu bạn né được skill đầu tiên thì combo tiếp theo coi như hỏng.

 Đây là lối mua đồ an toàn nhất, nó còn giúp bạn chống lại bọn AD caster có khả năng all-in ngay từ level 1-2 như Riven, Gangplank và Fiora.

b) Core items

 Kể từ khi Nước Mắt Nữ Thần được buff cho cộng 1 mana/8s, nó đã trở thành một món đồ cộng tiền, vì sau khi bạn mua nó, chẳng cần làm gì vẫn lên stack. Điều đó có nghĩa là rush Tear trở nên bắt buộc.

 Lên Đá Bảo Hộ để sống ***. Tương tự, không nên up thẳng Tear lên Trượng Thiên Thần, vì trong khoảng thời gian đó, bạn sẽ không có 1 món đồ máu nào cả.

 Trượng Trường Sinh là món đồ cộng mana tiếp theo mà bạn cần lên. Nó cho 1 lượng kha khá máu và sức mạnh phép thuật, giúp bạn có sức mạnh công thủ toàn diện.

 Giày Pháp Sư là món đồ thường dùng nhất cho Ryze, vì cách nhanh nhất để tăng dmg ở giữa trận cho Ryze là lên Xuyên kháng phép. Do Ryze không cần nhiều AP, bạn sẽ lên Trượng Hư Vô vào thời điểm khá muộn. Thiếu xuyên kháng phép từ Giày Pháp Sư có thể khiến sức ảnh hưởng của bạn bị giảm đáng kể.

c) Situational items

 Trước đây thì nó là 1 cách khởi đầu trận khá ổn để chống lại các vị tướng có khả năng rỉa máu. Giờ với việc bảng bổ trợ cho nhiều regen hơn thì bạn cũng không cần đến Lọ Pha Lê, đó là chưa kể món đồ này cũng không tăng khả năng sống sót nếu bạn bị all-in. Lí do duy nhất để khởi đầu với món đồ này là vì bạn có thể mua Mắt Xanh với lượng tiền còn thừa. Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, khi mà ai cũng có Mắt Cổ Vật, tướng đi rừng địch thì ít gank top, Lọ Pha Lê và Bùa Tiên không còn hợp thời nữa.

 Ban đầu mình nghĩ đến Hồng Ngọc như một công cụ giúp bạn yên tâm trước khả năng all-in tại level 2 của LeBlanc, nhưng với 9 viên Vàng Máu thì bạn đã có một nửa bonus của Hồng Ngọc rồi. Hơn nữa nếu mua Lam Ngọc rồi Biến Về sớm để regen thì sẽ farm được Nước Mắt Nữ Thần nhanh hơn. Còn nếu lên Đá Bảo Hộ trước thì càng vớ vẩn vì bạn vẫn phải lên Tear, có Đá Bảo Hộ sớm cũng không làm đẩy nhanh tiến độ ghép Trượng Trường Sinh.

 Nếu địch có nhiều hơn một pháp sư thì Giày Thủy Ngân cũng là lựa chọn tốt. Sau này bạn có thể đắp xuyên kháng phép từ Gậy Đầu Lâu.

 Mới đây ở OGN cũng có người lên Giày Bạc, vì nó là công cụ hữu hiệu để counter các vị tướng cần slow để áp sát Ryze, ví dụ Anivia hay Singed.

Sau khi có đủ HP và MP thì Ryze cần lên đồ cộng CDR. Lí do không chỉ vì AP ratio của Ryze thấp (tỉ lệ quy đổi của Quá Tải chỉ có 0.4), mà còn do khi đạt đủ 40% CDR, combo của Ryze sẽ mượt và kéo dài hơn hẳn. Bạn cần ít nhất 10% CDR từ đồ đạc (20% nếu không có Bùa Xanh hoặc Thuốc Khai Sáng)

 Tim Băng: Như đã nói, đây gần như là core item của Ryze, và bạn không có lí do gì để không lên món đồ này trừ khi team địch quá ít sát thương vật lí. Tim Băng cho rất nhiều giáp, mà giáp và kháng phép lại là 2 chỉ số mà Ryze rất cần, vì bạn đã có hút máu phép từ Sức Mạnh Tối Hậu.

 Khi lên TIm Băng, luôn mua Khiên Mãnh Sư trước vì nó có CDR và MP. Tuy nhiên hãy mua nó sau khi có Trượng Trường Sinh (kể cả nếu bạn start bằng Giáp Lụa). Delay Trượng Trường Sinh sẽ làm mid game của bạn khá tệ hại.

 Bộ đôi trang bị này từng xuất hiện khá nhiều ở cuối mùa 2, và chúng phối hợp với nhau rất tốt. Giáp Tâm Linh ngoài việc cộng kháng phép để giúp bạn đối đầu với pháp sư đường trên kiểu Rumble, nó còn tăng sức mạnh cho hút máu phép của chiêu cuối nữa.

 Up Nước Mắt Nữ Thần lên Trượng Thiên Thần nếu có cơ hội. Sau khi có món đồ này thì sức mạnh của Ryze tăng lên đáng kể vì giờ bạn sẽ convert được mana thừa thành máu.

 Mặc dù Ryze cũng cần kháng phép, bạn chỉ cần một món đồ công MR là đủ. Trong đó Dây Chuyền Chữ Thập là một lựa chọn tốt vì nó chống lại các initiator như Malphite hay Gragas.

 Tùy thuộc vào việc ban đã có đồ kháng phép hay chưa để chọn giữa Gậy Đầu Lâu và Trượng Hư Vô.

 Nếu trận đấu sắp tàn và bạn vẫn cảm thấy ngại sát thủ địch như Zed thì đây là con bài chốt hạ.

d) Rejected items

 Một lời khuyên hữu ích của TSM Dyrus đó là không bao giờ lên Giày Ninja cho Ryze. Lí do vì chỉ với 650 vàng để up Giáp Lụa lên Khiên Mãnh Sư, bạn đã có cả giáp lẫn MP/CDR, trong khi up lên Giày Ninja cũng tốn chừng đó tiền.

 Không bao giờ lên 2 Trượng Trường Sinh. Nó vốn là một món đồ cần rất nhiều thời gian để thể hiện tác dụng, không chỉ do Đá Bảo Hộ là một món đồ khá vô dụng trong giao tranh, mà còn vì Trượng Trường Sinh cần 10 phút để có tối đa chỉ số. Lên tiếp một Trượng Trường Sinh nữa sẽ đẩy lùi quá xa thời điểm Ryze có thể vào combat.

 Găng Tay Băng cũng là một lựa chọn đã đi vào dĩ vãng vì nó không thể so sánh được với Tim Băng. Với Tim Băng, bạn vừa đạt tối đa CDR, vừa có nhiều giáp hơn và cũng tốn ít tiền hơn. Đó là chưa kể animation attack của Ryze cũng khá chậm và base damage thì không cao.

 Sau khi Muramana chuyển từ gây sát thương phép sang sát thương vật lí thì nó không còn phù hợp với Ryze nữa. Dù lượng mana từ Manamune stack với Quyền Trượng Đại Thiên Sứ, bạn cũng chẳng có thời gian mà farm ngần ấy stacks.

 Món đồ này gần như chẳng có gì phù hợp với Ryze. Mana regen? Bạn cần mana pool. AP? Cũng không. Hồi mana khi ăn kill? Tốt thôi, nhưng Ryze lại không phải là một vị tướng chơi hổ báo. Chỉ có duy nhất Cốc Hài Hòa là một món đồ tạm ổn cho Ryze, từng được lên để thay Đá Bảo Hộ. Tuy nhiên lên theo đường đó thì bạn sẽ yếu hơn hẳn về late game vì không có Trượng Trường Sinh, và Cốc Hài Hòa thì chẳng có nâng cấp nào hấp dẫn cả.

 Ryze không phải là một pháp sư thông thường, bạn không thể nào lên full AP, ném sạch skill trong 2s, rồi kích hoạt Đồng Hồ Cát. Ngoài ra Ryze có một nguồn cung cấp giáp tốt hơn Găng Tay Seeker rất nhiều, đó là Khiên Mãnh Sư.

10. Cách chơi

a) Đầu trận

Điều đầu tiên khi vào trận là bật smartcast. Khi chọn chế độ dùng nhanh kĩ năng, bạn sẽ thấy tốc độ ra combo của bạn cao hơn rất nhiều. Với Ryze thì đây là điều bắt buộc, vì khi vào combat, Quá Tải chỉ có 0.1s cooldown thôi.

Ryze không phải dạng có thể chơi khô máu ở 4 level đầu nên nếu gặp địch tay dài thì xác định là cố né skill địch và farm. Nếu gặp kèo melee như Renekton hay Kassadin thì bạn có thể rỉa máu bằng Q + attack ở cấp độ đầu, tranh thủ lúc chúng đang yếu. Với bảng rune AD + MP thì Ryze cũng harass khá được.

Nếu đi top, đặc biệt tránh đánh nhau ở cấp độ 2. Hầu hết đấu sĩ từ Yasuo cho đến Wukong J4 đều cực khỏe ở giai đoạn này, và nếu không chấp nhận trốn trong trụ thì bị First Blood là bình thường. Đến cấp độ 4 thì Ryze khỏe hơn hẳn vì có dmg từ Dòng Chảy Ma Pháp.

Khả năng last hit dưới chân trụ của bạn thực ra cũng chẳng hay ho gì và càng không bằng được Vladimir hay Irelia, nên nếu thấy địch xả skill trúng lính tay dài (ví dụ Renekton Q trúng 3 con lính) thì cứ auto attack nhiệt tình mà đẩy lane. Đừng nghĩ rằng lính bị đẩy lùi về phía bản thân thì bạn sẽ farm được, bạn cần giữ lính ở ngoài tầm vời của trụ, vừa để không bị deny, vừa chống reset lane. Nếu lính vào trụ, sử dụng skill Q hoặc thậm chí là cả W ngay sau khi attack để tránh miss last hit.

Một ưu điểm của Ryze là có thể chơi tốt trong meta 4-1-0 gần đây, vì vị tướng này không cần nhiều đồ ở đầu trận. Chỉ cần đi theo đồng đội đẩy 2 trụ để hít được đủ 700 vàng là được.

Cố farm cho đủ tối thiểu Nước Mắt Nữ Thần và giày đểu trước khi Biến Về (khoảng 800 nếu tính cả bình máu). Về nhà sạc máu rồi dùng Dịch Chuyển ra lane để tránh mất lính, và bạn có thể ép trao đổi chiêu thức nếu đối phương chưa về regen.

Do Nước Mắt Nữ Thần giờ có cơ chế tự tăng charge, việc đối phương delay được tốc độ stack Tear của bạn là khá khó. Cộng thêm việc tốc đô farm của Ryze tăng đáng kể ở cập độ 6 vì vừa có Tear, vừa có sát thương diện rộng của Sức Mạnh Tối Hậu, hy vọng lớn nhất của đối phương là đẩy lùi tiến độ up Đá Bảo Hộ lên Trượng Trường Sinh của bạn. Timing để ghép được RoA là khoảng phút 12-18, trễ hơn thì có nghĩa là bạn cần cải thiện khả năng last hit của bản thân khá nhiều (nên vào custom đánh một mình, nếu đến 5:00 mà được 38 cs - không miss con nào - thì có thể yên tâm).

b) Giữa trận

Sau khi đợi đủ 10 phút để Trượng Trường Sinh đạt max power, và bạn mua thêm 1 món đồ khác (thường là Tim Băng) thì Ryze chính thức xuất đạo. Nếu có Dịch Chuyển thì bạn cũng khá nhàn hạ, đẩy lẻ 1 lane, còn khi địch cố push lane kia thì Tele ra đánh nhau. Có thể bỏ mặc Rồng, vì tiền thưởng thì ít, và càng tránh được combat sớm thì càng có lợi cho Ryze. Ưu tiên nhất là trao đổi trụ, vì đây là một hình thức farm tiền không cần giao tranh.

Đến đây mình sẽ nói về cách combo. Kể từ level 6, Ryze chính thức có burst damage, bằng việc mở combo bằng Q, khi cục đạn đang bay thì bạn ấn R, vừa tiết kiệm được thời gian tác dụng của Sức Mạnh Tối Hậu, vừa giảm cooldown Quá Tải.

Combo đơn giản nhất là Q-W-auto-Q-E-auto-Q, nếu không có ult. Combo này sẽ rất mượt nếu bạn có 1 ít giảm thời gian hồi chiêu (từ Bùa Xanh chẳng hạn). Mặc dù sử dụng E sớm sẽ làm giảm kháng phép của địch, nói chung bạn cần W trước để giữ mục tiêu trong tầm kiểm soát.

Combo khi có ult là Q-R-W-Q-E-auto-Q, sau đó thì skill gì quay xong trước thì ném trước. Nếu đối phương muốn chơi khô máu thì đổi thứ tự dùng E và W để tối đa hóa lượng sát thương gây ra. Combo này sẽ làm cho tất cả các kĩ năng của bạn đều được hưởng bonus của chiêu cuối.

Khi truy đuổi, combo bằng W-E-Q (có thể mở đầu bằng Tốc Biến). Nếu có chiêu cuối thì làm theo thứ tự W-Q-R-E-Q.

Một mẹo khác là sử dụng Ryze như một unit để làm đệm nảy cho Dòng Chảy Ma Pháp. Nếu bạn đang rình trong bụi cỏ, hãy đợi khi hắn vào sát người thì cast Q-E-W (hoặc combo như bình thường với chiêu cuối). Do địch và bạn đứng sát nhau nên cục đạn của Dòng Chảy Ma Pháp sẽ nảy qua lại rất nhanh, gây một lượng sát thương đáng kể. Đi kèm là 1 clip minh họa (dù cũ và không hoàn toàn giống ví dụ).

Kể từ level 11 (2 điểm chiêu cuối) thì Ryze sẽ outtrade được khá nhiều đấu sĩ, bạn có thể tự tin solo và đuổi bọn chúng ra khỏi lane.

c) Cuối trận

Nên đi cùng team vì Ryze không có khả năng chạy trốn để mà chơi đẩy trộm, và càng không có tuổi để rỉa máu trụ (auto attack yếu như sên, AP thấp). Bù lại tầm này thì Ryze khá khỏe trong combat, đặc biệt là ở các vị trí rộng rãi như ở giữa lane (không có góc kẹt làm giảm tốc độ chạy của bạn, và làm nổi bật sát thương diện rộng của Sức Mạnh Tối Hậu).

Đừng quên dùng active items như Quyền Trượng Đại Thiên Sứ. Nếu bạn chết trong combat mà mana vẫn còn 1 đống thì nên xem lại khả năng chọn vị trí của mình. Ít nhất thì hãy chú ý không đứng cạnh thằng ADC, vì nếu địch xả skill trúng vào chân bạn thì coi như chúng bắt được cả 2 con carry.

11. Match-up

Nhớ rằng Ryze là 1 vị tướng mạnh về late, do đó trong laning phase bạn sẽ chẳng giết được ai đâu. Do đó trong 1 kèo solo mà bạn có thể farm hòa, thì đó đã là chiến thắng vinh quang rồi. Thường thì thua 1 mạng và 20% chỉ số lính ở phút thứ 10 là ổn.

Mình chỉ liệt kê vài matchup vì khá mất thời gian.

 Aatrox: Khó.

Nghe thì khá lạ tai nhưng Aatrox đã được Darien sử dụng trong LCS để counter Ryze. Wingsofdeathx có 1 clip minh họa. Tư tưởng căn bản của Aatrox là học Q level 1 và all-in để câu nửa bình máu của bạn. Đến level 3 hắn có E thì Aatrox có thể harass ngược và farm từ xa.
Chú ý là học W ở cấp độ 1 không mang lại sự an toàn như bề ngoài. Nếu bạn dùng Ngục Cổ Ngữ trong khi Aatrox đang bay bằng Không Kích Hắc Ám, hắn vẫn đến đúng vị trí, và bạn thì bị hớ vì phí thời gian trói vô nghĩa.
Bạn cần lợi dụng bụi cỏ để tránh phải trao đổi chiêu thức ở cấp 1. Có thể mua Giáp Lụa nếu cần. Tuy nhiên đừng rush Khiên Mãnh Sư vì nó làm delay tiến độ RoA.

 Ahri: Trung bình

Mặc dù nhiều người nói rằng Ryze counter Ahri, nhưng đó là điều xảy ra ở trình độ cao. Nếu bạn không biết rõ về đối thủ, bạn sẽ cảm thấy khá khó chịu trong laning phase, và điều tồi tệ hơn là jungle hiếm khi gank được Ahri.
Ahri chủ yếu trao đổi chiêu thức bằng cách đợi nội tại kích hoạt (quả cầu trên tay đổi sang màu xanh sáng). Nếu Ahri tiếp tục ném Quả Cầu Ma Thuật vào đúng lúc lính đang đông thì sẽ hồi được kha khá máu. Do đó, đứng xa khỏi lính để tránh ăn phải Q.
Không cần học W ở 2 cấp độ đầu. Spam E đẩy lính để ngăn cản việc Ahri lên level 3 cùng lúc với việc hắn đẩy lính vào trụ của bạn. Nếu phải đứng dưới chân trụ thì bạn sẽ miss khá nhiều cs và dễ bị trúng skillshot.
Nếu early game trôi qua yên bình thì người chiến thắng là bạn. Bắt đầu từ cấp độ 8, trói của Ryze gây khá nhiều rắc rối cho Ahri.

 Akali: Trung bình.

Akali có burst khá đau kể từ level 2 dựa vào việc Q-đợi 5s-auto-Q-auto. Bạn khó làm gì được con này vì nó có tàng hình, và burst của nó ở level 3 (Dấu Ấn Sát Thủ cấp 2 + Thiêu Đốt) có thể gây chết người.
Khởi đầu trận bằng Lam Ngọc. Ném Quá Tải + auto cho nó phải dùng Q để last hit. Nếu bị nó ném Q lên người bạn thì hãy lùi lại ngay, không để bị ăn thêm 1 hit auto.
Nhược điểm của Akali là không thể đánh nhau ngay khi chạm cấp độ 6, vì Vũ Điệu Bóng Đêm cần thêm 1 phút để có đủ 3 stacks. Mua Mắt Tím và gọi jungler lên thịt nó.

 Anivia: Khó.

Khái niệm kèo counter trực diện chính là như thế này. Anivia chỉ cần lên đồ y hệt bạn, và thắng bạn trong combat/siege vì bạn không thể nào bước qua Bão Tuyết + Tường Băng.
Burst của Anivia cực đau nếu hắn đeo ngọc AD + Thiêu Đốt. Mua giày để né Quả Cầu Băng, nếu hắn không stun được thì cũng không dám harass.
Ở cấp độ 3 thì Ryze có sát thương lớn hơn, nhưng Anivia lại có 3 CC để phối hợp với jungler. Tránh tình huống 2vs2.

 Brand: Trung bình

Tương tự như với Anivia, nhưng còn đơn giản hơn. Brand thường cố push bằng W nên bạn hãy E ra để chặn lại.

 Cho’Gath: Dễ

Bạn không thể giết được thằng này nhưng nó cũng không giết được bạn, vì thế nên mọi chuyện sẽ rất đơn giản. Mua giày để né Rạn Nứt và bạn sẽ thoải mái farm.
Khi lên Đá Bảo Hộ, luôn mua Hồng Ngọc trước để không bị burst chết tươi. Cách tốt hơn là khi đến cấp 6, đợi hắn silence trượt thì lao vào combo. Nếu hắn phải dùng chiêu cuối lên lính để tăng khả năng sống sót thì bạn càng khỏe.

 Fizz: Dễ

Mặc dù đi lane với Fizz không đơn giản cho lắm vì khả năng all-in của Fizz ở cấp độ 3 hoặc thậm chí là 2 cũng ghê gớm, Ryze counter Fizz vì trói của bạn sẽ ngăn cản hắn dùng Nhảy Mùa Tung Tăng.

Bạn nên đeo ngọc Đỏ AD để harass thật nhiệt tình ở level 1. Trong combat thì tránh đứng sát người ADC team mình, như vậy Fizz sẽ không thể thả cá trúng cả bạn và ADC được.

 Jax: Dễ

Ryze được coi là counter Jax khi đi lane.

Học Q và harass nhiệt tình ngay từ level 1, Jax sẽ phải khóc vì E của hắn không chặn được Quá Tải. Đến cấp độ 2 là lúc Jax khỏe nhất, nhưng nếu sử dụng Ngục Cổ Ngữ khéo léo thì bạn vẫn giành chiến thắng. Kể từ đó cho đến hết early game thì công việc vô cùng nhàn hạ.

Lí do Jax được pick nhiều hơn hẳn Ryze là vì hắn xuất đạo sớm hơn. Jax có Guơm Vua Vô Danh và giày đểu là đủ đánh nhau được rồi, trong khi bạn vừa phải up giày, vừa phải đợi Trường Trường Sinh full stacks. Sức mạnh tấn công của Jax đạt tối đa sau khi hắn có Guơm Vua Vô Danh + Tam Hợp Kiếm, nghĩa là luôn sớm hơn ban. Tuy nhiên khả năng tank của Jax khá kém và do đó đến phút 40 thì bạn sẽ mạnh hơn.

 Kennen: Trung bình

Thực ra đây là một kèo khó xơi, nhưng hiện giờ chẳng còn mấy ai biết đánh Kennen.
Đừng thấy tầm attack 550 của Kennen mà coi khinh hắn. Thực tế thì tầm attack được tính từ unit của bạn đến rìa của unit mục tiêu, trong khi tầm xa của skill được tính đến trung tâm của mục tiêu. Do đó nếu Quá Tải có range là 625 thì tầm attack của Kennen phải tương đương với 550+100=650. Một Kennen có kinh nghiệm sẽ ăn thịt bạn ngon lành.
May thay, tốc độ di chuyển của Ryze cao hơn Kennen một chút, và sẽ càng cao hơn với bảng/ngọc bổ trợ hợp lí. Núp sau lính để né Q của hắn, tránh bị auto attack và bạn có thể sống yên thân.

 LeBlanc: Trung bình

Mặc dù LeBlanc gây khó chịu cho rất nhiều pháp sư đường giữa vì khả năng gây câm lặng, Dade của Samsung Blue đã chứng minh rằng Ryze hoàn toàn ngang sức trong kèo này, qua game cuối chung kết OGN vừa qua.

Sức mạnh của LeBlanc đến nhờ combo rỉa máu Q-W-W vốn có ngay từ level 2, vừa waveclear, vừa rỉa máu 1 cách an toàn, mà đối phuơng không thể chống trả được. Tuy nhiên phải đến level 5 thì LeBlanc mới thực sự khỏe, mà Ryze chỉ cần sống sót ở 4 level đầu mà thôi.

Do đó, bạn hãy học skill theo thứ tự Q-E-Q-W. Đừng cố dùng Ngục Cổ Ngữ sớm vì bạn không có khả năng giết được đối phương, mà cũng chẳng cần phải làm thế. Tất cả những gì bạn cần là push càng nhanh càng tốt. Nếu LeBlanc phải dùng W lên lính thì coi như hắn không thể rỉa máu bạn được. Liên tục như thế, LeBlanc sẽ hết mana trước (hoặc là phải farm dưới trụ), và bạn sẽ nắm ưu thế.

Dade lên đồ theo thứ tự sau:

Lên Đá Bảo Hộ trước Nước Mắt Nữ Thần để bổ sung máu, tránh việc bị all-in chết ngay ở cấp độ 6. Giày Thủy Ngân rất quan trọng trong match-up này vì nó không chỉ đi kèm Kháng Phép, mà còn giảm thời gian của Dấu Ấn Câm Lặng.

Vấn đề duy nhất là jungle team bạn cần phải tạo sức ép để khiến cho jungle địch ko camp mid được. Ryze vốn không có khả năng thoát gank, và nếu LeBlanc ăn được 1 kill thôi, thì kèo này sẽ chuyển từ dễ thành khó.

 Lulu: Siêu khó

Lí do Ryze không hay xuất hiện ở mid nữa là vì những vị tướng kiểu này. Combo rỉa máu của Lulu không thể bị né được, và do đó trick mua giày né skill không áp dụng trong tình huống này.
Ryze thua lane hoàn toàn ở đầu trận. Tất nhiên bạn sẽ thắng trong giao tranh tổng, nếu không quá thọt. Tuy nhiên nếu Lulu biết đánh thì bạn sẽ vô cùng thọt, vì thế hãy xin swap lane.

 Orianna: Khó

Người ta nói rằng pháp sư skill tầm xa là khắc tinh của pháp sư tay ngắn, và điều đó hoàn toàn đúng trong trường hợp này. Khả năng rỉa máu tầm xa của Orianna sẽ làm bạn khá là khó chịu. Nếu hắn thả slow trượt thì bạn có thể tận dụng cơ hội này để xả combo, nhưng điều đó áp dụng cho tất cả các matchup. Tốt nhất là đứng tránh khỏi lính đồng minh, để hắn buộc phải chọn giữa 2 thứ: push hoặc harass. Bạn đẩy lane bằng E, như vậy hắn sẽ phải push trả lại và không còn harass được nữa.
Giày và ngọc Tím Tốc chạy là bắt buộc.

 Renekton: Dễ

Mặc dù nhiều người coi Renekton đì đọt được mọi vị tướng, con cá sấu chỉ thực sự khỏe ở cấp độ 3 (có cả stun lẫn dash, để có thể cấu máu rồi đi ra ngoài mà đối phương không làm gì nổi). Với bảng ngọc AD+MP, Ryze tấn công và ném Q rất đau. Bạn hãy đánh nhau ngay từ level 1, như trong clip này đã minh họa.
Một Renekton biết chơi sẽ mua Khiên Doran rồi Giáp Lửa. Nếu hắn lên đồ dmg thì Ryze sẽ rỉa cho hắn phải cút khỏi lane.

 Shyvana: Dễ

Lane nhàn hạ nhất. Bạn chỉ cần học Ngục Cổ Ngữ ở cấp 2 để ngăn cản hắn tiếp cận bằng Rực Cháy. Lợi dụng ưu thế tầm xa để harass ngay từ level 1. Lên Lam Ngọc như bình thường.

 Syndra: Khó

Tương tự với Orianna, nhiệm vụ của bạn là né toàn bộ các quả cầu của đối phương. Điểm khác biệt là Syndra có khả năng giết người cực kì nhanh gọn, do đó nếu mắc sai lầm thì bạn không có cơ hội để sửa chữa. Đừng nghĩ đến chuyện rỉa máu được với con này, hãy push bằng E.

 Ngộ Không: Khó

Wukong được liệt vào mục khó vì khả năng all-in ở cấp độ 2 mạnh nhất nhì LMHT. Cách trade thông thường của hắn là núp bụi để farm nhanh đến cấp độ 2 rồi lao vào Thiêu Đốt + Q-E. Hắn đủ sức ăn Chiến Công Đầu nếu bạn không mua Giáp Lụa.
Học W ban đầu không có ích gì lắm vì Wukong có dash. Hãy làm như với Renek, ném Q + auto vào mặt hắn, cần thì cắm mắt vào bụi để không cho hắn né. Jungle 2 phe gần như không có tác dụng hỗ trợ đối với matchup này, nên cũng chẳng cần cắm mắt sớm ở sông. Nếu Wukong bị rỉa nhiều máu ngay từ cấp 1 thì hắn sẽ phải combo E-Q thay vì Q-E, và như vậy thì lượng dmg đã bị giảm đáng kể.
Đến cấp độ 4 thì Ryze có thể thắng. Tuy nhiên sang cấp độ 6 thì bạn lại hoàn toàn thua thiệt. Wukong cũng counter Ryze trong combat vì Lốc Xoáy là khắc tinh của các vị tướng có skill tầm thấp.

 Yasuo: Siêu khó

Có thể nói đây là matchup khó nhất vì khả năng ăn First Blood ở level 2 của Yasuo cao đến khủng khiếp. Bạn phải hành động ngay từ cấp độ 1, tránh E của hắn bằng cách đứng xa khỏi lính đồng đội, và phá lớp khiên của hắn (bằng Q khi lính đông, bằng 1 hit auto khi lính ít).
Khởi đầu bằng Giáp Lụa sẽ giúp bạn an tâm hơn. Nên đeo thêm cả ngọc Xanh cộng Giáp.